کتاب رساله موسیقی کلیات یوسفی اثر ضیاء الدین یوسف

توضیحات

کتاب «رساله‌ی موسیقی کلیات یوسفی» منسوب به «ضیاءالدین یوسف» را «بابک خضرائی» بازخوانی و ویرایش کرده است. این کتاب در پنج فصل به آموزش موسیقی ایرانی و دستگاه‌های آن پرداخته است. در بخشی از پیش‌گفتار به قلم مصحح آمده است: «کلیات یوسفی از معدود رسالات موسیقی دوره‌ی قاجاریه، شاهدی بر تداوم علم و عمل موسیقی زمانه‌ی خویش است. بیشتر بخش‌های آن تکرار مطالب رسالات کهن‌تر، به‌ویژه رسالات دوره‌ی صفوی است؛ اما پاره‌ای اختلافات و آمدن برخی اصطلاحات نشان می‌دهد که نویسنده تنها یک نسخه‌بردار نبوده و به موسیقی عصر خود نیز توجه داشته است… این رساله یک مقدمه دارد و به گفته‌ی مولف مشتمل بر پنج فصل است اما تنها عنوان سه فصل آن مشخص شده است.» مصحح این کتاب کوشیده تا با توجه به شباهت‌های این رساله با رساله‌ی میرصدرالدین قزوینی، فصل‌های چهارم و پنجم را نیز مشخص کند. عنوان فصل‌های پنج‌گانه‌ی این رساله از این قرار است: فصل اول، در ذکر مقامات و اسامی آن؛ فصل دوم، در بیان آوازها؛ فصل سوم، در اسامی بیست‌وچهار شعبه و ذکر برخاستن هر دو از آن‌ها از روی یک مقام؛ فصل چهارم، در بیان آنکه در هر وقت چه آهنگی باید باید خوانده شود و بیان شَدّها؛ فصل پنجم، در بیان اصول و اصناف تصانیف. در بخش پایانی کتاب نیز تصاویری از نسخه‌ی خطی «کلیات یوسفی» ارائه شده است. کتاب حاضر را موسسه‌ی تالیف، ترجمه و نشر آثار هنری «متن» منتشر کرده است.