کتاب دستهای آلوده و مائده های زمینی اثر ژان پل سارتر و آندره ژید انتشارات پارمیس

توضیحات

داستان کتاب دست های آلوده درباره نمایشنامهٔ هفت‌پرده‌ای است که در سال ۱۹۴۵ رخ می‌دهد. البته غیر از پردهٔ اول و هفتم، باقی ماجرا بازگشت به گذشته (خاطرات اوگو) است به دو سال قبل‌تر یعنی ۱۹۴۳، زمانی که مسایل درونی حزب کمونیست فرانسه دست‌مایهٔ اصلی این نمایشنامه می‌گردد. همچنین از دیگر موضوعاتی به صورت نمادی مطرح شده در داستان مسئلهٔ اتحاد حزب کمونیست فرانسه در طی جنگ جهانی دوم با احزاب لیبرال و سلطنت‌طلب است. ماجرای داستان در منطقه ایلیریا، که در نمایشنامه به صورت یک «کشور» در نظر گرفته شده است، می‌گذرد. سارتر در این نمایشنامه مارکسیسم ایدئال خود را ترسیم می‌کند؛ مارکسیسمی که به نظر وی بدون تفکر اگزیستانسیالیسم ناقص و ناکارآمد خواهد بود. اوگو معرف این تفکر در داستان می‌باشد. اودره هم در داستان معرف ماتریالیسم عملگرا می‌باشد که به مارکسیسمی منتهی می‌گردد که در جامعه قابل اجراست و با نوع خالص آن تفاوت دارد. سارتر این دو شخصیت ناهمگون را در داستان می‌گنجاند تا از طریق آن‌ها به یک میانه روی برسد، به یک فلسفهٔ سیاسی که انسانیت و احساس مسئولیت اوگو را با اجتناب از خطر و توانایی «نه» گفتن اودره پیوند می‌دهد.

مائده‌های زمینی کتابی است در ستایش شادی، شوق به زندگی و غنیمت شمردن لحظات. آندره ژید در این کتاب خداوند را در همهٔ موجودات هستی متجلی می‌بیند و آزادانه و برخلاف قید و بندهای مذهب، عشق به هستی را مترادف عشق به خداوند می‌داند. او کتابش را «ستایشی از وارستگی» می‌نامد. با اینکه از آثار دورهٔ جوانی نویسنده است، وی تقریباً تمام آنچه می‌توان فلسفهٔ وی نامید در آن گنجانده است و هرچه بعداً نوشته در تعقیب اندیشه‌هایی است که در این کتاب بیان گردیده؛ یعنی امتناع از هر گونه علاقه و وابستگی و ستایش شور و عشق و نگاهی هر لحظه نو به تمام جلوه‌های هستی. ریشهٔ اندیشه‌های این کتاب را در کتاب مقدس و نوشته‌های نیچه فیلسوف و شاعر شهیر آلمانی باید جست. نشانه‌هایی از تأثیر ادبیات مشرق زمین نیز در آن دیده می‌شود. او در این کتاب چنین استدلال می‌کند که تمام امیال طبیعی، سودمند بوده، مایهٔ تندرستی است و بدون این امیال، زندگی لطف خود را از دست می‌دهد. وقتی از عملی لذت می‌برم، برای من دلیل خوبی است که آن عمل را انجام بدهم… مادامی که لبانت برای بوسیدن هنوز شیرین است، سیراب کن. چنان زندگی کن که زندگی‌ات بدون ترس از نتایج محرماتی که اخلاقیات رسمی بر تو تحمیل می‌کند، پذیرای هر رویدادی باشد. هرچند ژید خطر افراط کاری را به خوانندهٔ کتاب خود هشدار می‌دهد و در آخر از او می‌خواهد که: کتاب مرا به دور بینداز، مگذار متقاعدت کند! گمان مبر که حقیقت تو را کس دیگری می‌تواند برایت پیدا کند… به خود بگو که این کتاب هم چیزی نیست، مگر یکی از هزاران شیوهٔ رویارویی با زندگی. تو راه خویش را بجوی!